TANIM: Zekada,görme ve iÅŸitmede bir sorun olmamasına raÄŸmen;algılamada, düÅŸünmede, kendini ifade etmede,sözlü dili kullanmada, okuma-yazma ya da matematik becerilerinde gözlenen çok boyutlu bir bozukluktur.
ÖZELLÄ°KLERÄ°
ÖÄŸrenme güçlükleri geliÅŸimin bir çok alanını etkileyebilir.Bu çocuklar,bazı alanlarda zorluklar yaÅŸarken diÄŸer faaliyetlerde yaşıtlarından daha üstün becerilere sahip olabilirler.
DüÅŸünce, duygu ve davranışlarını yeterli derecede denetleyemezler, düÅŸünmeden harekete geçerler.Tez canlı, sabırsız, tepkisel ve heyecanlı olabilirler.
Bazılarında karşı gelme, davranış sorunları ve dikkat eksikliÄŸi hiperaktivite bozukluÄŸu görülebilir.
Motivasyonları çok düÅŸüktür.
Bazılarında el becerileri yaşıtlarına göre daha az geliÅŸmiÅŸtir. ÖrneÄŸin ; yazıları bozuk, sakarlıkları daha çoktur.
Bazı çocukların dikkat süreleri azdır.ÇoÄŸunda dikkat dağınıklığı, dikkatlerini yoÄŸunlaÅŸtıramama görülür.
Uzaklık – derinlik boyut algısı zayıftır.
Görsel ayrımlaÅŸtırma yetenekleri zayıftır. Harfleri karıştırır, ters yazarlar.
Görsel figür – zemin ayırt etme güçlüÄŸü yaÅŸarlar. Harf – kelime – satır atlarlar.
Ä°ÅŸitsel ayrımlaÅŸtırmada güçlük yaÅŸarlar.iÅŸittikleri bazı harfleri karıştırırlar (f- v, b-m )
GecikmiÅŸ dil geliÅŸimi ve artikülasyon sorunları vardır.
Yön bulma sorunları yaÅŸarlar.
SaÄŸ – sol ayırt etmede, mesafe tahmininde güçlük çekerler.
Dün – bugün, önce – sonra kavramlarını, saati öÄŸrenmede güçlükleri vardır.
Okumayı sökememe, yavaÅŸ ve hatalı okuma, yazı hataları ve yazının grafik bozukluÄŸu görülür.
Çocukta ; bezginlik, kendini güvensiz ve deÄŸersiz hissetme, yeterince zeki olmadığını düÅŸünme, kavgacılık , çabucak alınma vb. duygusal problemler gözlenebilir.
Fizyolojik yakınmalar ortaya çıkabilir (baÅŸ aÄŸrısı, bulantı, karın aÄŸrısı vb.) ya da okula gitmede isteksizlik gözlenebilir.
Özel ÖÄŸrenme GüçlüÄŸü olan çocuklar, algılanan bilgileri sıralama, kullanma ve ortama göre yorumlama konusunda problem yaÅŸarlar. Bu bilgilerin bellekte tutulması konusunda zorlanırlar. Kazanılan bilgilerin kullanımında sorun varsa çocuk kendiliÄŸinden konuÅŸtuÄŸunda akıcı ve düzgün konuÅŸurken , sorulara yanıt vermede aynı beceriyi gösteremez ve tutuklaşır.
Unutkan olabilirler. Okulda kalemlerini, defterlerini, ödevlerini unuturlar.
Sakar ve dalgın olabilirler.
Çarpım tablosunu öÄŸrenmede güçlük çekerler.
Görsel algılama ve organizasyon güçlüÄŸü nedeniyle toplama yerine çarpma yaptığı, toplamaya soldan baÅŸladığı görülür.
ÖZEL ÖÄžRENME GÜÇLÜÄžÜ (ÖÖG) OLAN ÇOCUKLARIN
ÖÄžRETMENLERÄ°NE ÖNERÄ°LER
ÖÖG olan bir çocukla karşılaÅŸtığınızda ailesiyle iÅŸbirliÄŸi yaparak, çocuÄŸun sınıf içindeki durumundan ve gözlemlerinizden aileyi haberdar etmelisiniz.
Ön sıralarda oturtmak sizi ve dersi takip açısından çocuÄŸa kolaylık saÄŸlayacak, daha aktif olarak derse katılmasına yardımcı olacaktır.
Bilgiyi kazanıp kazanmadığını sınamanın en iyi yolu, daha iyi öÄŸrendiÄŸi yöntemden faydalanmaktır. ÖÖG olan çocukların bazıları görerek, bazıları iÅŸiterek daha kolay öÄŸrenmektedir. ÖrneÄŸin; ağır yazıyor ve yetiÅŸtiremiyorsa, sözlü sınav yaparak bilgiyi edinip edinmediÄŸini saptayabilirsiniz. Tam tersi motor becerileri iyi, ancak ifade edici dil becerisi iyi olmayan öÄŸrencinizin bilgisini; tahtaya yazmasını isteyerek sınayabilirsiniz.
Zayıf yönlerine odaklanarak onu hayal kırıklığına uÄŸratmaktansa, güçlü taraflarını ön plana çıkarabilirsiniz.
Ödevleri baÅŸarabileceÄŸi ölçüler içinde verebilir, böylece zorlamanın etkisini azaltarak, adım adım kolaydan zora geçiÅŸi saÄŸlayabilirsiniz.
Bu çocukların çoÄŸu, kolay anlayabilecekleri, kısa kelimelerden oluÅŸan, detaysız ve kesin yönergelere ihtiyaç duyarlar.
Kolaylıkla seçim yapamadıkları için sıklıkla yönlendirilmelidirler.
Pek çok sembolü birbirine karıştırırlar (harf,rakam,iÅŸaret vb.). Bu durumda tahtadan bakarak bir ÅŸeyler kopya etmek bu çocuklar için güçtür. Bu konuda ona diÄŸer çocuklara nazaran daha toleranslı davranmak gerekir.
Arkadaşları tarafından sıklıkla reddedilirler. Gruba dahil olmaları konusunda onlara yardımcı olabilirsiniz.
Bazı görevleri tek baÅŸlarına yapmayı tercih edebilirler. BaÅŸkaları ile çalışmayı zor buluyorsa bunu görmezlikten gelebilir, yalnız çalışması için fırsatlar verebilirsiniz.
Bilgileri aktarırken konuları daha çekici hale getirmek için modeller, objeler, resimler kullanarak anlatabilirsiniz.
ÖÄŸrendiÄŸi konuların devamlılığı ve sürekliliÄŸi korunmalıdır. Bir konudan baÅŸka bir konuya geçerken bir önceki konuyu tam olarak öÄŸrenip öÄŸrenmedikleri konusunda dikkatli olunmalıdır.
ÖÄŸrencinizin öÄŸrenme hevesini destekleyebilirsiniz. Bilgiyi kazanmanın en önemli faktörü motivasyondur. Öyleyse; öÄŸrencinizin güçlü yönlerini sınıf içinde vurgulayarak, baÅŸarabileceÄŸi ödevlerden baÅŸlayarak, sorumluluk vererek, onun sınıf içinde kendine güvenini artırabilir ve öÄŸrenmeye istekli hale getirebilirsiniz.
BaÅŸarması için baskı yapılmadan destek olunmalıdır.
ÇocuÄŸun ilgi duyduÄŸu konular belirlenmeli ve öÄŸretmeye bu noktalardan baÅŸlanmalıdır (resim yapma, çizgi roman okuma vb.).
Her çalışma sonunda bütün hatalarını tek tek göstermektense, birkaç çalışma sonunda genel hatalar üzerinde durulmalı ve yorum yapılmalıdır.
Çalışmalar sırasında öÄŸrenilenler çok fazla tekrar edilerek pekiÅŸtirilmeli, daha önceki öÄŸrenilenler unutulabileceÄŸinden anlayış gösterilmelidir.
Sakin,sabırlı ve anlayışlı olunmalıdır.
ÇocuÄŸun yazı yazarken satır aralıkları bırakarak yazması saÄŸlanmalı, çizgili defter kullanılmalıdır.
ÇocuÄŸun yaptığı yanlışlar çarpıcı renklerle iÅŸaretlenmemelidir.(ÇocuÄŸun cesareti kırılabilir)
Kurallar konulmalı ve uygulamada istikrarlı ve tutarlı olunmalıdır.
Dikkatlerini çok kısa süre toplayabildiklerinden, daha kısa görevler verilmeli ve sık sık kontrol edilmeli, etkinlikler mümkün olduÄŸunca basitleÅŸtirilmelidir.
Etkinlikler esnasında çocuÄŸun sağını-solunu ayırdetmesine yardımcı olunmalıdır.
Okurken satır takibini kalemle, cetvelle ya da parmakla yapması sağlanmalıdır.
Okuma-yazma öÄŸretiminde parçadan bütüne (tümevarım) yöntemi kullanılmalıdır.
Noktaları birleÅŸtirerek ÅŸekil-resim oluÅŸturma çalışmaları yapılabilir.
EÅŸ anlamlı ve zıt anlamlı kelimeler kullanılarak çalışmalar yapılabilir.
Basit atasözleri öÄŸretilerek ne anlattığı tartışabilinir.
Kelimelerin cümledeki yerleri deÄŸiÅŸtirilerek çocuktan düzenlemesi istenebilir.
ÇeÅŸitli konularda çocuÄŸun kendi gözlem ve yorumlarını anlatabilmesine fırsat verilmelidir.
Kendi yorumlarını katamadığı durumlarda , bu yorumları alabilmek için çocuÄŸa sorular sorulmalıdır.
Basit ÅŸiirleri öÄŸrenmesi saÄŸlanabilir.
En önemlisi onun farkında olduÄŸunuzu, onun deÄŸerli bir insan olduÄŸunu hissettirmenizdir. GösterdiÄŸi her çaba ve baÅŸarıyı sevginizle ödüllendirebilirseniz, sevginizi hissederse çabalarınızın ve sabrınızın meyvesini çabuk alabilirsiniz. Onu kazanmayı, topluma kazandırmayı baÅŸarabilirsiniz !...
Bursa Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
www.antalyaterapipsikiyatri.com
www.antalyacinselterapi.com
www.facebook.com/AntalyaTerapiPsikiyatri
twitter.com/DrSevilayZorlu
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 242 316 98 99