Bugüne kadar kimsenin ölüm döÅŸeÄŸindeyken, “KeÅŸke iÅŸime biraz daha fazla zaman ayırabilseydim…” dediÄŸi görülmemiÅŸtir.
Rob Parsons
Ä°liÅŸkilerdeki çatışmalar hem tehlike hem de fırsattır. Bir çatışma yaÅŸayan çiftler kendilerine” Bu bana ne öÄŸretti? Ben nasıl bir hata yaptım da böyle bir çatışma oldu? Çatışmanın tekrarlamaması için ne yapmalıyım?” gibi sorular sorarak olayı analiz ederlerse krizi fırsata dönüÅŸtürebilirler. Çatışmalardan ders almaya yönelik yaklaşımlar evlilikler için faydalıdır.
Ä°nsanların genellikle kullandıkları evrensel iletiÅŸim kalıpları vardır. Bir tehdit hisseden kiÅŸi, zayıflıklarını açığa çıkarmamak için bazı yöntemlere baÅŸvurabilir:
Farkında olalım ya da olmayalım, beden dilimiz özdeÄŸer duygularımızı yansıtır. ÖzdeÄŸerimiz sorgulanıyorsa, bedenlerimiz bunu fiziksel olarak dışa vurur. Bunu düÅŸünerek, insanların iletiÅŸim anlarında karşı tarafın rahatlıkla gözlemlediÄŸi ama kendisinin farkına varamadığı bazı belli bedensel duruÅŸları vardır.
Suçlayıcı davranışların karşısında genellikle savunucu davranışlar yer alır. Kendini aşırı savunmanın belirtilerinden biri özürler bulmaktır. Elinizde olmayan nedenlerden ötürü öyle davrandığınızı söyleyerek iÅŸin içinden çıkmak istiyorsanız, sorunu kendi dışınızda arıyorsunuz demektir. Sözgelimi, akÅŸam yemeÄŸine hep geç kaldığı anımsatılınca, trafiÄŸin yoÄŸunluÄŸu bir özür olarak getirilebilir. Oysa vurgulanmak istenen "HEP” geç kalınması olduÄŸu gibi, baÅŸka bir yoldan gelme ya da daha erken yola çıkma seçeneklerini de söz konusu olabilir.
Kendini aşırı savunma belirtilerinden bir diÄŸeri, eÅŸinin duygu ve düÅŸüncelerini öngörmeye kalkıp, bunlara olumsuz birtakım yüklemlerde bulunarak savunucu tepki göstermektir. Oysa saÄŸlıklı bir iletiÅŸim, yanlış anlamaya yol açabilecek birçok konuyu açıklığa kavuÅŸturabilir.
Kendini aşırı savunmanın bir diÄŸer belirtisi, yakınmaya, hemen karşı yakınmayla karşılık vermektir. Oysa, karşısındaki kiÅŸinin ne söylemeye çalıştığını anlayarak yaklaÅŸmak, daha çözüm odaklı bir yaklaşım olacaktır. Bunun daha ileri bir biçimi, getirilen yakınmaya karşılık, konuyla hiç ilgisi olmayan herhangi baÅŸka bir konuyu yakınarak gündeme getirmektir. Böyle bir yaklaşım, iletiÅŸimi iyiden iyiye çıkmaza sokar.
Kendini aşırı savunmanın bir diÄŸer belirtisi "evet-ama’cılıktır. "Evet-ama" deyiÅŸleri karşısındakine katılmayla baÅŸlar, katılmamakla sonlanır. Sözgelimi, kiÅŸi eÅŸine "Söz vermiÅŸtin, geçen hafta evin bütün faturalarını yatıracaktın" der, "Evet, söz vermiÅŸtim ama baÅŸka iÅŸlerim çıktı" diye yanıt alır.
DiÄŸer bir aşırı savunma belirtisi, kendini yineleyip durmaktır. KiÅŸinin kendi bakış açısını baÅŸka yollarla yeniden ortaya koyması ya da karşısındakinin sorularını göz önünde bulundurarak doÄŸru karşılıklar vermek yerine, kendisini yineleyip durmasıdır. Benzer söylemle yeterince bastırırsa, bir de sesini yükseltirse baskı kurabileceÄŸini düÅŸünür.
Kendini aşırı savunmanın son bir belirtisi söylenip sızlanmaktır. Burada, ne söylendiÄŸi deÄŸil, nasıl söylendiÄŸi önem kazanır. Burada, çocukça, yüksek perdeden, daha çok burundan gelen bir ses tonuyla, cümlenin sonuna doÄŸru bir sesleme (heceye) vurgu yaparak konuÅŸulur. Sözgelimi, "Ben hiç dışarı çıkarmıyorsuuun!", "Hiç beni dinlemiyorsuuun!", "Benim bunda ne suçum var?!.." denir.
Kendini aşırı savunma, vücut dilinde yalancı bir gülümsemeyle (ağız kenarları yükselir, ancak gözlerde bir deÄŸiÅŸiklik olmaz), sanki bir yumruktan kaçıyormuÅŸ gibi, bir yandan, diÄŸer bir yana dönmeyle, kollarını göÄŸsünde kavuÅŸturma gibi yollarla gösterilir.
Kendini aşırı savunmanın getirdiÄŸi baÅŸlıca sorun, iletiÅŸimin engellenmesidir. EÅŸler birbirlerinin gerçek bakış açılarını anlamak yerine kendilerini savunmaya odaklanırlar ve bunun için çaba ve zaman harcarlar. Böylece bir çözüm bulunamaz, çatışma daha da büyür ve etkileÅŸim, saldırı ve karşı saldırı ile sürer gider.
Kendinizin ya da eÅŸinizin aşırı savunucu olup olmadığını belirlemek için, özellikle bir anlaÅŸmazlık ya da uzlaÅŸmazlıktan sonra aÅŸağıdaki ölçeri uygulayabilirsiniz. Hem siz bu ölçeri uygulamalısınız, hem de eÅŸiniz. EÅŸiniz uygulamak istemezse, ikinci bir kez uygulamanızda, o olsaydı nasıl yanıt verirdi, bunu göz önünde bulundurarak bütün soruları yeniden yanıtlayın.
"KENDÄ°NÄ° AÅžIRI SAVUNMA" ÖLÇEĞİ(Gottman)
Bu ölçek, eÅŸiniz bir konuyu gündeme getirdiÄŸinde, aşırı savunucu bir tutum takınıp takınmadığınızı ölçmek içindir. Bir anlaÅŸmazlık ya da uzlaÅŸmazlığınızdan sonraki gerçek duygu, düÅŸünce ve davranışlarınızı anımsamaya çalışın. Kendinize karşı dürüst olmanız çok önemlidir. Her bir yargı için, genelde katılıp katılmadığınıza baÄŸlı olarak "evet" ya da "hayır" yanıtı verin.
- EÅŸim yakınınca, haksız yere dırdır ettiÄŸi düÅŸüncesine kapıldım
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Yanlış anlaşıldığım hissine kapıldım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Yaptığım olumlu ÅŸeylerin deÄŸerinin bilinmediÄŸi duygusu içindeyim.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Yolunda gitmeyen ÅŸeylerden büyük ölçüde ben sorumlu deÄŸildim.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Suçlanmaktan kurtulmak için, sorunun neden ve nasıl ortaya çıktığını açıklamak zorundaydım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Eşim olumsuzlaşınca, bana karşı haksız yere saldırıda bulunduğu duygusuna kapıldım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakınınca, benim de ona söyleyecek bir sürü yakınmam olduÄŸunu anladım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸimin olumsuzlukları çok fazla, çok yoÄŸun ve çok mantıksızdı.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim çok alıngandı, duyguları çok kolay incindi.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸimin yakınmalarında gerçeklik payı var, ancak bütün gerçek bu deÄŸil.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakındığında, "Bu suçlamalar karşısında ben suçsuzum" diye düÅŸündüm.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakındığında, saldırılarını savuÅŸturmak zorundayım düÅŸüncesine kapıldım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- Benimle ilgili gerçek olmayan yakınmaları yadsımak (inkâr etmek) zorunda olduÄŸum düÅŸüncesine kapıldım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸimin yakınmalarını dinlerken, benim yakınmalarıma hiç ilgi göstermediÄŸi düÅŸüncesine kapıldım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸimin sorunlara bakış açısı çok benmerkezciydi. SÄ°Z: Evet Hayır EŞİNÄ°Z: Evet Hayır
- "Ne söylersen söyle, gereken karşılığı alırsın" ("Ä°stediÄŸini söyleyen, istemediÄŸini duyar") diye düÅŸündüm.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakınırken, kendimi koruyacak yollar bulmaya çalıştım.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakınırken, benim kendi durumumu yeniden açıklayacak bir yol bulmaya çalıştım
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸim yakınırken, benim kendi durumum gerçekten anlaşılabilmiÅŸ olsaydı, bütün bu konuÅŸmalar olmazdı, diye düÅŸündüm.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
- EÅŸimin tek yapabildiÄŸi, benim yanlışımı bulmak gibi görünüyor. SÄ°Z: Evet Hayır EŞİNÄ°Z: Evet Hayır
- Kimi zaman, eÅŸim, elinde sopayla üzerime yürüyor gibi gelir. SÄ°Z: Evet Hayır EŞİNÄ°Z: Evet Hayır
- Sert bir tartışma sırasında nasıl dengiyle karşılık veririm (misilleme yapanım) diye düÅŸünüp dururum.
SİZ: Evet Hayır EŞİNİZ: Evet Hayır
DeÄŸerlendirme: Yedi maddeye ya da daha çoÄŸuna "evet" yanıtı vermiÅŸseniz, büyük bir olasılıkla kendini aşırı savunan birisiniz ya da böyle biri olmaya adaysınız demektir.
Uzm.Dr. Sevilay ZORLU
Psikiyatrist & Psikoterapist
www.antalyaterapipsikiyatri.com
facebook.com/antalyaterapipsikiyatri
Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.
1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5
Tel: 0 (242) 316 98 99
Çevrimiçi : 
Günlük : 
Haftalık : 
Aylık :
Neo Rezonans hakkında detaylı bilgi için
Neo Rezonans Antalya
sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
Copyright © 2015 Antalya Terapi Psikiyatri. Web Programlama - Maxantalya