drsevilayzorlu@gmail.com
TEL : 0242 316 98 99
Cetad Antalya Bölge Temsilcisi
SANAT TERAPÄ°SÄ°
RESÄ°M TERAPÄ°SÄ°

YATAN ALKOL BAÄžIMLILARINDA PROJEKTÄ°F GRUP ÇALIÅžMASI

Resim terapisi, deÄŸiÅŸik klinik yaklaşımlarda kullanılan, geniÅŸ bir yelpazeyi içine alan aktiviteler için kullanılan genel bir isimdir. Bu adlandırmaya raÄŸmen, sanatsal baÅŸarı beklentisinden oldukça uzaktır. Bu yazı, bu konuyu yatarak tedavi gören alkol bağımlısı hastalar için düzenlenen bütünleyici grup modeli temelinde ele almaktadır. Bütünleyici modelin bir parçası olan resim çizimi kiÅŸilerarası etkileÅŸim sürecinin önemli bir kısmını oluÅŸturmaktadır. Bunun aracılığı ile derlenen bilgilerin ne denli gerçekçi olduÄŸu hakkında bir fikir vermek üzere; biri tedaviyi yarım bırakmış, diÄŸeri tamamlamış iki olgunun resimleri deÄŸerlendirilmiÅŸtir.

Yaratıcı bir süreç olarak resim, terapötik deÄŸiÅŸmede projektif bir deÄŸerlendirme aracı olarak kullanılmaktadır. Bu deÄŸerlendirme bazen tedavi süreci hakkında niteliksel bilgiler verirken bazı hallerde de psikopatolojinin netleÅŸtirilmesinde tek başına belirleyici olabilmektedir. Ancak resim bir grup eylemi olarak düzenlendiÄŸinde, iletiÅŸim ve etkileÅŸim becerileri hakkında bilgi derlemek mümkün olmaktadır. Bu tür gruplarda boyutlanan psikopatolojik irdelemeler daha çok projektif planda kalmaktadır.

Resim grubu; kiÅŸilerarası iliÅŸkilerde bireyin tutum ve davranış örüntüsüne yansıyan duygusal içeriÄŸin araÅŸtırılması, bunlara eÅŸlik eden biliÅŸsel unsurların anlamlandırılması ve psikodinamik çıkarımların biçimlenmesi amacını taşımaktadır. Küçük ölçekli gruplar (8-10 kiÅŸi) amaca en uygun yapılardır. Resim grubu kimi örneklerde tek başına bir tedavi aracı olarak kullanılırken kimi örneklerde diÄŸer grup tedavilerine eklenmektedir. Tedavi gruplarının ‘düzeltici’ yapı ve iÅŸlevi resim gruplarının ‘yaratıcı’ yapı ve iÅŸleviyle bütünleÅŸtiÄŸinde saÄŸlanan yarar daha kalıcı olmaktadır

Resim terapisi yeni sayılabilecek bir tedavi yaklaşımıdır, çeÅŸitli biçimlerde ve modellerde 1940’lardan itibaren uygulanmaktadır. Ä°lk uygulama örnekleri daha çok psikoanalitik kurama odaklanmakta olup sonrasında destekleyici ve gerçekliÄŸe yönelik yaklaşımların geliÅŸtirildiÄŸi görülmektedir. Resim terapisi özünde Gestalt kuramına dayanmaktadır. Buna göre resim, duyguların baÅŸka bir deyiÅŸle iç dünyanın dışarıya yansıyan görünümüdür. Dolayısıyla resmin yapısı ile resmi yaratan bireyin aksak iletiÅŸim ve etkileÅŸim örüntüleri arasında neden-sonuç iliÅŸkisi olmasa da belli bir koÅŸutluk söz konusudur. Resim terapisinin ortaya çıkmasında bu yaklaşım temel oluÅŸturmaktadır. Resim ile bireyin imge ve düÅŸlem dünyasının belirli temalar, kavramlar, konular aracılığıyla harekete geçirilmesi amaçlanmaktadır. Böylece sözcüklerle ifade bulamayan ya da sözelleÅŸemeyen, düÅŸüncenin doÄŸuÅŸundan baÅŸlayarak ifadesine dek ulaÅŸan süreçte takılı kalmış anlamlar, yaÅŸantılar grup ortamında bireyin yaptığı resimlere yansımaktadır. Bilinçaltı birikimlerin resimlerle anlatılmasının varolan gerilimlerin azalmasında iÅŸe yaradığı ortak bir görüÅŸtür . Michelangelo’nun “Yaradılış ve Ölen Tutsak” adlı eserinin içinde yer alan figürlerdeki gergin ve sert davranışlardaki devinimin, içte yaÅŸanan kaos ve gerilimi de yansıtması örnek olarak gösterilebilir .Resim, psikopatolojinin belirlenmesinde, psikiyatrik hastaların rehabilitasyonunda, terapi programlarında tek başına veya diÄŸer tedavi modellerine ek olarak bireysel ve grup tedavisi ile kullanılmaktadır.Ayrıca resim terapisi kısa süreli tedavi olarak emosyonel bozukluklarda, kendini tanımaya çalışan normal bireylerde, psikoeÄŸitimde, okullarda, klinik deÄŸerlendirme ve teÅŸhis amacıyla kullanılmaktadır .Bireyin düÅŸlemgücü, imgelemi ve bunların aktarımı parmak izi kadar kiÅŸiye özgüdür .

Aktarımın sanatsal bir yaratıcılığa ulaÅŸması her zaman beklenmemektedir. Ancak sanatsal olanla olmayan arasındaki ortak nokta ‘resmin’o kiÅŸiye ait olduÄŸudur: O kiÅŸi hem anladığını hem de anlatmak istediÄŸini ifade etmektedir. Resim grubunda birey, kendi anlattıklarından, baÅŸkalarının dile getirdiÄŸi izlenimlerden; yaÅŸamı ve resmi arasında koÅŸutluklar olduÄŸunu gözler, çaÄŸrışımlar ortaya çıkar. Sonuçta düÅŸlemleme, imgelem aracılığıyla ÅŸekillenen yaÅŸantısı, bunların kiÅŸilerarası süreçlerle baÄŸlantısı kendiliÄŸinden geliÅŸen bir öÄŸrenme ile somut düzeyde anlaşılırlık kazanmaktadır. Böylelikle birey kiÅŸilerarası iliÅŸkilerde davranışı belirleyen ruhsal süreçlerin, derinleÅŸmiÅŸ yaÅŸantıların varlığını ayrımsayarak farkındalık geliÅŸtirir . Johnson , resim terapisinin bağımlılık tedavisinde en etkin model olduÄŸunu belirtmektedir. YetiÅŸkin alkol bağımlılarıyla yaptığı 3 aylık resim tedavisinde; bireylerin duygularını, aile ortamını ve maddeyi kötüye kullandığı dönemdeki yaÅŸantılarını çizdiÄŸini vurgulamaktadır. Bu tedavinin bireylerin kendilerini anlamasında, birbirlerine geribildirim vermelerinde yardımcı olduÄŸu belirtilmektedir. Proteck ve arkadaÅŸları , yatan alkol hastalarıyla yapılan resim gruplarının hastaların kendilerinin sınırlılıklarını kabul etmelerinde, kendilerini tanımalarında etkili olduÄŸunu ve kendilik saygısında ilerlemeler kaydedildiÄŸini aktarmaktadırlar.A.Ü.T.F. Psikiyatri KliniÄŸi Bağımlılık Tedavi Biriminde ortalama 2 ay süre ile yatan alkol hastalarına kapalı gruplar halinde “çok birimli bütünleyici grup modeli” uygulanmaktadır .

Bu model içinde etkileÅŸim grubu, resim grubu ile eÅŸ/ailelerle yapılan grup çalışmaları yer almaktadır. EtkileÅŸim grubu, kiÅŸilerarası iletiÅŸim ve etkileÅŸim örüntüleri aracılığıyla duygusal yaÅŸantıların “ÅŸimdi ve burada” ilkesine baÄŸlı olarak sözel ve sözel olmayan yolla aktarılmasına dayanmaktadır. EÅŸ/ailelerle grupta ise bağımlının aile içindeki tutum ve davranış örüntüleri hakkında bilgi edinmek ve iliÅŸki kurmanın rahatlatıcı yanını katılanlara gösterebilmek amaçlanmaktadır. Bu modelin içinde yer alan gruplardan biri de resim grubudur. Resim uÄŸraşını temel alan bu grup uygulamasının sanatsal bir uygulama beklentisinden uzak olduÄŸu, ön tanıtım sırasında özellikle vurgulanır. Diledikleri gibi “çiziktirme/resmetme” özgürlüÄŸü taşıdıkları belirtilir. Ä°mgelem ve düÅŸlem, uyarıcı nitelikte ifade edilen tema , kavram, konu, ikilem vb. aracılığıyla resim konusu olarak belirlenir. Resmin üretilmesinde kendine ait olanın yaÅŸanması ve yansıtılması birinci derecede önemlidir. Resimle grup çalışması yaÅŸantısal grup tedavisine ilave olarak yapılmakta ve çalışmayı bu birimde çalışan bir psikolog ve bu konuda eÄŸitilmiÅŸ bir psikiyatri hemÅŸiresi yürütmektedir. Hastalarla haftada 2 defa toplanılmaktadır. Ä°lk toplantıda ekip tarafından belirlenen, grubun sürecine uygun konulardan biri verilerek çizmeleri istenmektedir.

Hastalar 45-60 dakika içinde resimlerini tamamlamakta, kısa bir ara verildikten sonra gruba anlatmaktadırlar. Bu resimler daha sonra ekip tarafından deÄŸerlendirilmekte ve supervizyon alınmaktadır. Daha sonra hastalarla toplanıldığında çizdikleri resimler kendilerine verilmektedir. Terapistler supervizyondan aldıkları ön verilerle grubu yönlendirmekte, Yalom’un etkileÅŸim grup teknikleri kullanılmaktadır. Resimle grup çalışması, ortalama 7 hafta sürmektedir. Hastalara çizmeleri için verilen konulardan ilk 2 konu deÄŸiÅŸmemekte, diÄŸer konular grup sürecinin kesitsel niteliÄŸine uygun olarak belirlenmektedir.

 



Web Sitlerimiz: Antalya Terapi Psikiyatri | Antalya Cinsel Terapi | Neo Rezonans Antalya | Sevilay Zorlu