drsevilayzorlu@gmail.com
TEL : 0242 316 98 99
Cetad Antalya Bölge Temsilcisi
TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUÄžU
BELÄ°RTÄ°LERÄ° NELERDÄ°R?

YENIDEN YAÅžAMA (HATIRLAMA):

Travma yaÅŸayan kiÅŸide olaydan sonra olayla ilgili anıların zihnine gelmesi sık görülür.

Olayla ilgili görüntüler (örneÄŸin ceset görüntüleri), sesler (yardım isteyenlerin haykırışları) onları düÅŸünmek istemediÄŸinde veya aklına getirecek bir durum olmadığı halde bile kiÅŸinin zihnine gelebilir.

Bu anıların canlanması kiÅŸiyi genellikle çok rahatsız eder ve iç sıkıntısı, çarpıntı, terleme, titreme, nefes alamama gibi bunaltı belirtilerine yol açar.

Bazen de kiÅŸi olayı gerçekten yaşıyor gibi olur. Gerçekte bir sarsıntı olmadığı halde yer sallanıyor gibi hissetme, uyanıkken travma anıyla ilgili hayaller görme buna örnektir. KiÅŸi bu durumu öylesine gerçekçi yaÅŸar ki, ona uygun davranabilir: örneÄŸin gördüÄŸü hayallerle konuÅŸabilir, bir tehlike olmadığı halde kaçmaya çalışabilir.   

KAÇINMA:

KiÅŸi olayı hatırlatan yer, durum, konuÅŸma, hatta duygu ve düÅŸüncelerden mümkün olduÄŸunca uzak durmaya çalışır.

Olayı hatırlamak büyük bir sıkıntı, acı ve korku hissine yol açtığı için kiÅŸi olayı hatırlatan yerlere gitmez, bu konulardan bahsetmez veya konuÅŸulan yerlerden uzak durur. Enkaz altında kalmış bazı kiÅŸiler evin enkazının bulunduÄŸu yeri, hatta o ÅŸehri ziyaret edemeyebilir, olaydan bahsedemeyebilir.

Travma yaÅŸamış kiÅŸilerde bazen olayın ayrıntılarını unutma durumu görülebilir. Genellikle olayın en sıkıntı verici bölümleri unutulur veya çok güçlükle hatırlanır. Bu durum “olayı düÅŸünmek istememek”ten farklıdır ve kiÅŸi hatırlamak istediÄŸi halde hatırlayamaz.

Ruhsal travmalardan sonra insanlardan uzaklaÅŸma, gelecek beklentisinin kalmaması gibi belirtiler de görülebilir. “Benim yaÅŸadıklarımı kimse anlayamaz” tarzında düÅŸünme sık görülür. KiÅŸiler olayı yaÅŸamamış kiÅŸilerden duygusal olarak uzak hissedebilirler, duygularında körelme olur, sevinç ve üzüntü hissedemeyebilirler. Bazen kendilerine yardım etmeye çalışanlara öfke duyabilirler, bazı kiÅŸiler sadece aynı travmayı yaÅŸamış kiÅŸilerle görüÅŸüp, diÄŸerleriyle iliÅŸkiyi kesebilirler.

 Gelecekle ilgili plan yapılamadığı için sadece o günü yaÅŸama, aktivitelerde azalma görülebilir.

AÅžIRI UYARILMA:

Ruhsal travmadan etkilenmiÅŸ kiÅŸiler kendilerini diken üstünde, sürekli tetikte hissedebilirler. Her an o olay tekrar olacakmış gibi gelebilir. Davranışlarını bu ihtimali düÅŸünerek ÅŸekillendirirler, bu konuda aşırı tedbirli davranırlar. ÖrneÄŸin istemeden de olsa girdikleri binanın çatlağı var mı, kapısından kolay kaçılabilir mi diye kontrol ederler. Yolda yürürken üstüne devrilmesinden korkup direklere yaklaÅŸmazlar.

Tehlikeler konusunda abartılı tedbirler alabilirler.Aşırı uyarılmanın diÄŸer göstergeleri ani ses ve hareketlerde irkilme veya yerinden sıçramadır. Kapı çarpması, yüksek sesle konuÅŸma, birinin aniden odaya girmesi gibi beklenmedik durumlar kiÅŸinin yerinden sıçramasına ve uzunca sürebilen bunaltı belirtilerine (çarpıntı, terleme, titreme, nefes daralması) yol açar.

Özellikle uykuya dalmakta güçlük sık görülür. Travmayla ilgili korkular nedeniyle uykuya dalmak saatler sürebilir, normalde uyandırmayacak seslerle kiÅŸi kolayca uyanabilir.

 

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist &  Psikoterapist

www.antalyaterapipsikiyatri.com

www.antalyacinselterapi.com

www.facebook.com/AntalyaTerapiPsikiyatri

twitter.com/DrSevilayZorlu

Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.

1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5

Tel: 0 242 316 98 99 



Web Sitlerimiz: Antalya Terapi Psikiyatri | Antalya Cinsel Terapi | Neo Rezonans Antalya | Sevilay Zorlu