Günümüzde alkol madde kullanımın yaygınlığı arttıkça ve bağımlılığa özel tedavi merkezlerinin yetersizliÄŸi ve yüksek maliyeti ortaya çıktıkça, bu maddeleri kullanan kiÅŸiler ya da bağımlılılar için daha kısa tedavi yöntemleri arayışları baÅŸlamıştır. KiÅŸinin deÄŸiÅŸime karar vermeden tedaviye baÅŸvurması ya da tedaviden yararlanması mümkün deÄŸildir. Birey öncelikle deÄŸiÅŸmeyi kabullenmelidir.

Alkol bağımlılarının, sorunlarıyla ilgili olarak kendi kendilerine ne söyledikleri, sorunlarını ele alma giriÅŸimlerinde yaÅŸadıkları katlanılması güç duygular ve en önemlisi, böyle bir sorunları olduÄŸu için, kendileriyle ilgili olarak kendi kendilerine ne söyledikleri, bu kiÅŸilerin, üzerinde durulması gereken baÅŸlıca yerleÅŸik düÅŸünceleridir. Bu kiÅŸilerin, düÅŸüncelerinin, duygularının ve içme davranışlarının birbirleriyle yakından ilintili olduÄŸunu görmeleri gerekir. Çarpık düÅŸüncelerin ve saÄŸlıksız duygularını deÄŸiÅŸtirerek, kendilerine zarar veren bu davranışlarını bırakabileceklerini öÄŸrenebilirler.

        ALKOL BAÄžIMLILARININ DÜÅžÜNME BÄ°ÇÄ°MLERÄ°:

• “OTOMATÄ°K DÜÅžÜNCELER” kendiliÄŸinden ortaya çıkar, bilinçdışıdır
• Katı düÅŸüncelerdir, esnek deÄŸildirler.
• YA HEP ya da HÄ°Ç ,siyah ya da beyaz düÅŸüncelerdir
• AÅžIRI GENELLEÅžTÄ°RÄ°LMÄ°Åž ve MANTIKSIZ düÅŸüncelerdir.
• Sınanmamış ve mutlak düÅŸüncelerdir.
• YADSIMA : “aşırı ölçülerde alkol kullanmak bir sorun deÄŸildir.’’
• “Duygusal sorunları çözmenin en iyi ve tek yolu alkol kullanmaktır.’’
• “Dayanamam, katlanamam”,“aşırı düzeyde uyarılabilmenin, doyum saÄŸlayabilmenin ve çoÅŸku duyabilmenin tek yolu ancak alkol almaktır”.
• Rahatsızlık duymaya gelememe kaygısı: “Her ne uÄŸruna olursa olsun, bütün saÄŸlıksız duygulardan kaçılması gerekir”.
• “DeÄŸiÅŸmek çok güç” düÅŸüncelerinden kaynaklanan umutsuzluk,  çaresizlik ve deÄŸersizlikduyguları.
• Bir bağımlı oldukları için kendi kendini ayıplama, suçlama düÅŸünceleriyle utanç duyarlar.

BAÄžIMLILARIN ALKOL ALMAYLA Ä°LGÄ°LÄ°, SIK KARÅžILAÅžILAN Ä°ÅžLEVSEL OLMAYAN DÜÅžÜNCELERÄ°

v  “Arada bir denetimi ortadan kalksa da, alkol kullanmak hiçbir zaman benim için bir sorun olmamıştır. Nasıl içki içtiÄŸimi düÅŸünen diÄŸer insanların bu kendi sorunları…”

“Denetimini yitirme, var olan sorunun ilk belirtisi olabilir. Ä°çki içmem baÅŸkaları için önemli bir sorun olursa, er geç benim içinde bir sorun olacaktır.

v   ‘’ GevÅŸemek için içki içmem gerekiyor.’’

“Ä°çki içmek istiyor olabilirim, ancak yalnızca içmek istediÄŸim için içmek zorunda deÄŸilim.

v  ‘’Ä°stediÄŸimi elde edememeye gelemiyorum, buna katlanmak çok güç.’’

“Bundan hoÅŸlanmayabilirim, ancak geçmiÅŸte katlandığım zamanlar oldu, ÅŸimdide katlanabilirim.”

v  ‘’Ancak coÅŸkun ya da taÅŸkın olduÄŸum, ayağım yerden kesildiÄŸi zaman kendimi iyi ve rahat hissediyorum.’’

“ Alkol almadan toplumsal olarak kendini iyi hissetmeyi öÄŸrenmek güç gelebilir, ancak bunu yapabilen çok sayıda insan var.”

v  ”Ä°çki içmeyi sonlandırmak çok güç olabilir. Bütün arkadaÅŸlarımı yitirebilirim, sıkılmaya baÅŸlayabilirim ve içki içmeden, kendimi hiç rahat hissetmeyebilirim.’’

“Ä°çki içmeyi sonlandırmanın bir takım sonuçlarına katlanmak zorunda kalabilirim ve bunun için bir zaman ve çaba harcamam gerekebilir, ancak bunları yapmayacak olursam sonuçları çok daha kötü olur.”

v  ‘’Ä°çki içmeyen insanlar, kösteklenmiÅŸ ve mutsuz insanlardır.’’

“ Bununla ilgili olarak elimde ne gibi kanıtlar var? Ä°çki içemeyen insanlar gerçekten mutsuz, içenler ya da içebilenler gerçekten mutlu mu?”

v  ‘’Bir kez baÅŸlamak demek, artık onu durduramamak demektir.’’     

“ Yapılan bir yanlış, yeni bir öÄŸrenme yaÅŸantısı olarak görülebilir. Bu kesin bir baÅŸarısızlık demek deÄŸildir, nasıl bir yol izleyeceÄŸini gösteren geçici bir aksama olabilir. Nasıl bir yol izleyeceÄŸimi belirleyecek olan yine ben kendimim.”

ÇoÄŸu alkol bağımlısı, belirli bir takım duygusal ya da durumsal tetikleyici etkenler ortaya çıkınca, kendilerini ‘’ içmek zorunda ‘’ olarak görür. Bu zorundalığın altında, iÅŸlevsel olabilmek ya da yatışabilmek için içmeleri gerektiÄŸiyle ilgili iÅŸlevsel olmayan düÅŸünceler yatar.

Ä°ÇKÄ° Ä°ÇMEYÄ° BIRAKTIKTAN SONRA, YENÄ°DEN Ä°ÇMEYE BAÅžLAMAYA YOL AÇABÄ°LEN Ä°ÅžLEVSEL OLMAYAN DÜÅžÜNCELER

v  “Hiç içmemek gerçekten çok güç… istediÄŸimi elde edememeye gelemiyorum. ‘’

“Hiç içmemek güç olabilir, ancak bugüne dek buna katlanabildim, buna katlanmayı sürdürebilirim. Her ne istiyorsam o olmak zorunda deÄŸil, ayrıca içki içmek istiyor olabilirim, ancak birlikte getireceÄŸi sorunları yaÅŸamak istemediÄŸimi biliyorum.

v  ‘’YaÅŸamımda daha çok coÅŸku olsun istiyorum. ArkadaÅŸlarımı görememekten çok sıkılıyorum, artık buna dayanamayacağım. Daha önceleri içki içtiÄŸimiz yere giderek arkadaÅŸlarımı göreceÄŸim, ancak ben içki içmeyeceÄŸim’

“Hiç kimse sıkıldığı için ölmemiÅŸtir. YaÅŸamımda daha çok coÅŸku olmasını istiyor olabilirim, ancak yeniden içmeye baÅŸlayabilecek olma olasılığını göze almam gerekir. Sıkılmak istemiyorsam yapacak baÅŸka ÅŸeyler bulmam gerekecek.”

v  ‘’ Yazık bana !.. bir çok insan bunun üstesinden gelebiliyorken ben içkiyi bırakmak zorunda kaldım, bu benim deÄŸersizliÄŸimi gösteriyor. Artık hiçbir ÅŸey benim için doÄŸru olamaz, öyleyse bunun ne yararı var? Bir içki içmek benim yaÅŸamımı nasıl daha kötüye götürebilir? ‘’

“BaÅŸka insanların yapabildiÄŸi bir ÅŸeyi yapamadığım için benim deÄŸersiz olduÄŸumu gösteren ne gibi kanıtlar var?  Yüz metreyi de on saniyede koÅŸamıyorum ama koÅŸabilenler var. Bu, benim deÄŸersiz olduÄŸumu mu gösterirÄ°? Åžu an için her ÅŸey yolunda gitmiyor gibi gözükebilir, ancak bunun için yazıklanmam , yerinmem gerekmiyor. Böyle hissetmem yalnızca beni daha kötü hissettirir. Ä°steÄŸim olan bir kadeh içki üzerinde düÅŸünmem gerekir. En son içtiÄŸim zamanı anımsıyor muyum? YaÅŸamımı daha iyileÅŸtirdim mi? Yoksa daha çok içmeme mi yol açtı? Başıma bir sürü sorun geldi, hangisini yeÄŸlerim? “

v  ‘’ Bana böyle davranmazlar. Kimin söz sahibi olduÄŸunu ben onlara göstereceÄŸim. Onları yola getirmesini bilirim. SarhoÅŸ olacağım ve onlar, bundan büyük üzüntü duyacaklar’’

Gerçekten bana böyle davrandıkları zaman onlardan hiç hoÅŸlanmıyorum. Kendimi savunabilmeyi öÄŸrenmenin yollarını bulmalıyım, onları cezalandırmak bir çözüm deÄŸil. Ayrıca sarhoÅŸ olarak gerçekte kimi cezalandırıyorum?

v  ‘’ Altüst oldum ve çok gerginim. Bir kadeh içmezsem çıldıracak gibi oluyorum. Aklımı oynatacağıma sarhoÅŸ olmayı isteyeceÄŸimden eminin’’

“Bir kadeh içki aklımı oynatmamı engelleyemez tam tersine beni daha aÅŸağılara çeker. Altüst olmakla ya da gergin olmakla içmeden daha iyi baÅŸa çıkabilir. Ayrıca insanlar istediklerini elde edemedikleri için çıldırmazlar.

v   ‘’Alt üst olmak korkunç bir duygu katlanılabilir deÄŸil…”

“Altüst olmak hiç hoÅŸuma giden bir duygu deÄŸil, ancak buna her zaman katlanabilirim.”

v  ‘’ YaÅŸadığım duygular çok kötü sonuçlar doÄŸurabilecek olan duygular. YaÅŸadığım bu duygulardan ötürü çıldırabilir ve hiçbir zaman iyileÅŸemeyebilirim. “

“Ben istemedikçe yaÅŸadığım güzel olmayan ve beni aÅŸağı çeken duygular içki içmeme yol açamaz.”

v  ‘’Bana rahatsızlık veren bütün bu duygularla uÄŸraÅŸmak zorunda deÄŸilim. Ä°çki içmeyi çoktan bıraktım.’’

“Ä°çki içilmediÄŸi için yaÅŸam hep kolay ve rahat olacak diye bir kural mı var? DeÄŸiÅŸmek için kendimi zorladığım ÅŸu aÅŸamada bir takım olumsuz duygular yaÅŸayabilirim,bu son derece olaÄŸan…

v  ‘’ Her zaman bütün duygularımı denetim altında tutabilmeliyim’’

“Bütün duygularımı denetim altında tutamayabilirim, ancak bana rahatsızlık verenleri ayırt edebilirsem, bunları yönetebilir ve deÄŸiÅŸtirebilirim.

Alkol bağımlısı kiÅŸiler,genellikle, içki içtikleri, yaÅŸamda yeterince iÅŸlevsel olamadıkları ve güçlü duygularıyla baÅŸa çıkamadıkları için kendilerini aÅŸağılama eÄŸiliminde olurlar.

v  “içki içme sorunumun üstesinden gelme konusunda çok istekliyim, ancak ben de her yönü ile yetkin( mükemmel) biri deÄŸilim.

v  ‘’benim yaptıklarımı yapan herkes kötü bir insandır ve kötü bir insan olarak kalacaktır.’’

Kötü bir takım davranışlarda bulunmak, kötü bir insan olmak deÄŸildir; yalnızca kötü davranışları olmuÅŸ olan, yanılmış bir insan olduÄŸu anlamına gelir.

v  ‘’ bir insan olarak deÄŸerli olabilmek için herkes tarafından sevilmeli ve onaylanmalıyız. Artık içmiyorum ve insanları mutlu edebilmek için her zamankinden daha çok kendimi zorlamalıyım.”

Kimin sevdiÄŸi ya da kimin sevmediÄŸinden yola çıkarak bir insan deÄŸerlendiremez.

v  ‘’ yaÅŸadığım alkol sorunu yüzünden büyük zarar görmüÅŸ, deÄŸersiz bir insanım.’’

KiÅŸiliÄŸi zarar görmüÅŸ ve deÄŸersiz bir insan deÄŸilim, yalnızca yanlış yaptığımı biliyorum.

v  ‘’ kendimi kanıtlamak için ne yapmam gerekiyorsa yapacağım. onlara göstereceÄŸim…’’

Değerimi kanıtlayamam, ancak davranışlarımı iyileştirebilirim.

Bu kiÅŸilerin, kendilerini aÅŸağılamalarının önüne geçebilmek için ‘’KOÅžULSUZ KENDÄ°NÄ° KABUL’’ felsefesini benimsemeleri daha uygun olur.

MADDEDEN UZAK DURMA KARARININ GETÄ°RDİĞİ GEÇÄ°CÄ° YOKSUNLUK DÜÅžÜNCELERÄ°

 ‘’içki içmeden durmaya dayanamam.’’

‘’ içki içmeden bir iÅŸ yapamam.’’

‘’alkole karşı koyabilecek denli güçlü deÄŸilim.’’

‘’içki içme istediÄŸimi onlardan kaldırmaya dayanamam.’’

‘’ içki içmezsem, kendimi çok eksik hissedebilirim.’’

‘’yaÅŸamın üstesinden gelmekte zorlanıyorum, dolayısıyla içki içmeye hakkım var.’’

‘’içki içmek zorundayım, yoksa yaÅŸamımı sürdüremem.’’

‘’ içki içmek böylesine güzelken, bundan yoksun kalmamalıyım.’’

‘’ içki içmemek bana göre güç geliyorsa bundan neden yoksun kalayım.’’

Bağımlılık nasıl baÅŸlamış olursa olsun, bu örüntü bağımlılığın sürüp gitmesi için yeterlidir. Bağımlılıklarının bu denli kolay ortaya çıkmasının ve sürmesinin nedeni, hiçbir biliÅŸsel ya da davranışsal yöntemin, duyulan kaygıyı, bu maddeler kadar hızlı ve çaba göstermeden ortadan kaldıramamasından kaynaklanır.

Ä°çki içmenin diÄŸer bir düÅŸünsel temeli, yaÅŸanan sorunlarından kaçınmak ya da kaçmaktır. Alkol, her zaman gevÅŸetici etkileriyle bilinir. Beklenti de gerginliÄŸi ortadan kaldıracağı biçimindedir. Alkol alan kiÅŸiler, gerçekten bir ölçüde gevÅŸerler, ancak bu kiÅŸiler, gevÅŸemenin tek yolu olarak alkol almayı sürdürecek, gevÅŸemenin daha güzel yollarını öÄŸrenemezler.

Uzm.Dr. Sevilay ZORLU

Psikiyatrist &  Psikoterapist

www.antalyaterapipsikiyatri.com

www.antalyacinselterapi.com

Åžirinyalı Mh. Ä°smet GökÅŸen Cad.

1528 S. Åžahbaz Apt. K:2 D:5

0 (242) 316 98 99